Geçtiğimiz günlerde Acun Ilıcalı, televizyon yayını sırasında izleyicilere bir şey göstermek için telefonunun ekranını kameralara çevirdiği anda, boşandığı eşi Şeyma Subaşı’dan gelen mesajı da milyonlar ile paylaşmış oldu. Olay magazin basını tarafından günlerce gündemde tutuldu, Şeyma Subaşı konu ile ilgili bir açıklama yaptı.
Olayın aslında bir bilgi güvenliği hadisesi olduğu ise bazı gözlerden kaçmadı. Dijital güvenlik uzmanları her ne kadar teknik önlemlere dikkat çekse de, fiziksel önlemlerin de veri mahremiyeti açısından önemini bu olay bir kez daha hatırlatmış oldu. Mobil cihazlarımızın güvenliği ve mahremiyeti dijital bilgi güvenliğimizin belki de ilk ve en önemli şartlarından birini oluşturuyor.
BBC’de yayınlanan bir haber ise, Acun – Şeyma olayının ardından kişisel veri güvenliğinde mobil cihazların ne kadar önemli bir şekilde korunması gerektiğini yeniden gündeme taşıdı. Haberde, takma adı Amy olan birinin telefonuna kocası tarafından yüklenen ‘stalkerware’ tipi bir casus yazılım ve sonrasında yaşananlar ile ilgili:
“Her şey Amy’nin arkadaşları hakkındaki en küçük detayları bile kocasının bildiğini fark etmesiyle başladı.”
Amy, kocasının sadece arkadaşları ile ilgili değil aynı zamanda kendi hayatıyla ilgili de bildiğini sanmadığı şeyleri bir şekilde öğrendiğini anladığında artık etrafındaki kimseye, arkadaşlarına, kocasına ve akrabalarına güvenmiyordu. Hangi arkadaşlarıyla hangi cafe’de buluştuğundan, hangi akrabalarının çocuk beklediğine dair kocasının bilmediğini düşündüğü bir çok şeyi Amy’nin kocası biliyordu. Kocası kimi zaman ‘geçerken gördüm’ ‘bana önceden anlatmıştın’ gibi basit açıklamalarla konuyu geçiştirirken, hayat Amy için gittikçe zorlaşmaya başlamıştı.
Kısa bir hafta sonu tatilinde yaşananlar ise, Amy için gizemin çözülmesine neden oldu. Ailece zaman geçirirken, kendisine telefonda bir fotoğraf göstermek isteyen kocasının ekranında birden beliren ‘Amy’nin Mac’inin günlük raporu hazır’ başlıklı bir bildirim görmesi ile Amy aylardır çözemediği sorularına cevap bulmuş oldu.
“Bir an nefes alamadığımı fark ettim. Bir bahane bulup kimseye paniklediğimi çaktırmadan tuvaletin yolunu tuttum. Döndüğümde sakin bir şekilde kocamın telefonunda bir şey görmemiş gibi davrandım.” diyen Amy, bulduğu ilk fırsatta kütüphaneye gidip bilgisayarına kocasının hangi casus yazılımı yüklediğini bulmaya çalıştı. Böylece aylardan beri kocasının kendisi ve çevresi hakkında nasıl bu kadar bilgi sahibi olduğunu da öğrenmiş oldu.
[the_ad id=”9259″]
Kullanım yüzde 35 arttı
İnternet üzerinden satılan stalkerware ya da başka bir deyişle spouseware yazılımları yüklendiği cihazdaki tüm mesajları okuma, bütün işlemleri kaydetme, GPS konumlarnı takip etme ve kamerayı kullanma hakkına sahip olabiliyor.
Kaspersky’nin yaptığı araştırmaya göre, geçen sene bir önceki seneye göre dijital cihazlarında bu tarz casus yazılım fark eden kullanıcı sayısında yüzde 35’lik bir artış gerçekleşti. Şirket uzmanları 37,532 cihazda bu tür yazılımları temizlediklerini duyurdu.
Güvenlik uzmanı David Emm konuyla ilgili yaptığı açıklamada tespit edilen yazılımları ‘buzdağının görünen yüzü’ olarak niteledi.
Kaspersky’nin araştırmasında ortaya çıkan sonuçlara göre, Stalkerware kullanımında ilk sırayı Rusya alıyor. Rusya’yı sırasıyla Hindistan, Brezilya, ABD ve Almanya takip ediyor.
Böyle bir şeyden şüphelendiğinizde ne yapmanız gerekiyor
Sakın “Benim başıma gelmez” demeyin, mutlaka önleminizi alın. Farkındalık bir çok tehdidin önüne geçilmesinde birinci derecede etkili. Size paranoyak gözüyle bakanlara aldırmayın Telefonunuzda ya da başka bir mobil cihazınızda casus yazılım olup olmadığını anlamak için ne yapmanız gerekiyor. Bilişim güvenliği uzmanlarının bazı tavsiyelerini sizler için derledik:
Öncelikle fiziksel güvenlik!
Cihazınızı başı boş bırakmayın. Bir çok casus yazılımın yüklenmesi fiziksel temas ya da yakınlık gerektiriyor. Bu yüzden değerli bir eşyanıza önem verdiğiniz gibi telefonunuzu yanınızdan ayırmamaya özen gösterin.
Parmak izi şifrenizi dikkatli kullanın. Siz uyurken biri telefonunuzu alıp, parmak izinizle telefonunuza erişebilir. Bulunduğunuz duruma göre önleminizi alın. Eğer güven duygunuz kalmadıysa telefonunuzu tamamen kapatıp uyuyabilirsiniz.
Uzmanlar telefonunuzda normal olmayan bazı durumlar fark ettiğinizde (yavaş çalışma, kendiliğinden kapanma ya da restart vb) yüklü uygulamaları tekrar kontrol etmeniz gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor.
Eğer yüklemediğiniz bir uygulama ile karşılaşırsanız internet üzerinden ne işe yaradığını mutlaka kontrol edin ve gerekmiyorsa acilen telefonunuzdan o uygulamayı silin.
Uzmanların üzerinden durduğu başka bir konuda ‘uygulama detoksu.’ Bir anlık bir kararla yüklediğiniz, kişisel verilerinize erişim izni verdiğiniz bir uygulamayı kullanmıyorsanız onu telefonunuzda barındırmanıza gerek yok. Bu yüzden tedbirlerden belki de en önemlisi, ‘Kullanmadığınız uygulamaları silin!’
Mobil cihazınıza anti-virüs programı yükleyin ve belirli aralıklarla virüs kontrolünden geçirin. Bu cihazınızın sağlığı için gerekli olduğu kadar mahremiyetiniz için de gereklidir.
Psikolojik etkileri hesaba katın!
Şayet bir casus yazılım kurbanı olmuşsanız, böyle bir durumun psikolojik etkileri olacağını da mutlaka hesaba katın ve unutmayın ki, teknolojiden kaçmak çözüm değil. Karşı karşıya kaldığınız travma sonrasında bir süre teknolojiyle aranıza mesafe koymanız beklenen bir durum lakin bununu kronik bir hale gelmesine izin vermeyin.
Amy gibi bir stalkerware mağduru olan Jessica, eski kocasının telefonuna yüklediği casus yazılım yüzünden kötü günler geçirmiş. Eski kocası Jessica’nın mikrofonundan onun konuşmalarını dinleyerek arkadaşlarıyla aralarında kullandığı bazı ifadeleri Jessica’ya karşı kullanmaya başlamış. Bu yüzden Jessica, kocasından ayrılalı yıllar olmasına rağmen hala arkadaşlarıyla buluştuğunda telefonunu arabada bırakıyor.
BBC’ye konuyla ilgili açıklama yapan Gemma Toyston, benzer olaylar yaşamış kişilerde uzun dönemli olumsuz etkiler oluşabileceğini belirterek, mağdurların yaşadıklarının bir süre boyunca telefon ve laptopu bir silah olarak görmelerine neden olduğunu söyledi.
Amy, dijital cihazlarındaki stalkerware’i fark edince ne mi yapmış? Kocasından boşanıp çok uzaklara taşınmış. Mahkeme kararı ile kocası, oğlunun durumuyla ilgili konularda Amy ile sadece mektup ile iletişim kurabiliyor.
Siber Bülten abone listesine kaydolmak için formu doldurunuz
