Uzun süren bir bekleyişten sonra İngiliz Parlementosu İstihbrat ve Güvenlik Komitesi “Rusya Raporu”nugeçtiğiniz günlerde yayınlandı. Rapor Rusya’nın Birleşik Krallık’a ne kadar tehdit oluşturduğunu ve Birleşik Krallık yönetiminin bu konuda neler yaptığını konu alıyor.
Raporda Rusya’nın seçimlere etkisi, geleneksel ve siber casusluk iddiaları ile Rusya’nın yurt dışındaki düşmanlarını etkisiz hale getirmesi konu ediliyor.
2016 yılında düzenlenen ve İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılmasını halk referandumuna sunan Brexit oylamasıyla İngiltere halkı AB üyeliğinden vazgeçme kararı almıştı. Oylamaya giden süreçte Rusya’nın ‘daha parçalanmış bir AB’ istediği ve bu yüzden AB’ye hayır oylarını arttırmak için çeşitli yollara başvurduğu yorumları yapılmıştı. Bu yollardan bir tanesi de uydurulmuş haberler ve sosyal medya mecralarına reklam vererek, AB’ye çekimser duran kesimlerin ‘AB karşıtlığını güçlendirmek’ olarak öne çıktı.
CAMBRİDGE ANALYTİCA’NIN ROLÜ ORTAYA ÇIKMIŞTI
Brexit sonrası dönemde, siber yollarla seçmen davranışının etkilendiği şüphesiyle İngiltere’de başlatılan soruşturmada veri analitiği şirketi Cambridge Analytica, İngiliz seçmeler ile ilgili verileri Brexit yanlısı politik gruplar ile paylaşarak bu seçmenlere yönelik sosyal medya mecralarından ‘hedefli kampanyalar’ düzenlemişti. 2017 ekim ayında İngiltere Parlamentosu Facebook, Twitter ve Google’dan Brexit kampanyası sırasında Rusya’dan gelen reklam ödemelerini açıklama çağrısında bulunmuştu.
Rusya’nın 2016’daki ABD başkanlık seçimlerine siber operasyonlarla müdahalesi yakın zamanda Birleşik Krallık’ta yapılan seçimlerde de benzer müdahaleler yaptığı ihtimalini akıllara getirdi. Bu seçimlere İskoçya seçimi ve Brexit de dahil. İngiliz hükümeti geçen hafta 2019 genel seçimlerine de Rus müdahalesi olmuş olabileceğini belirtti. Medya araştırmaları daha önce de benzer faaliyetlere işaret etmiş olsa da bunların önemli bir etki edip etmediği net değil. Cambridge Analytica, hem ABD başkanlık seçimlerinde hem de Brexit sırasında seçmenlere yönelik siyasi kampanyaların daha etkili olması için Facebook’tan kullanıcı verilerini yasal olmayan yollarla aldığı belirlenmişti.
RUS FİNANSAL GÜCÜ İNGİLTERE’DE NE KADAR GÜÇLÜ?
Rusya’nın İngiltere’de yürüttüğü etki operasyonlarına Londra hükümetinin yetersiz tepki verdiği değerlendiriliyor. Bu durumun bir sebebi Rus finansal gücünün İngiltere’deki büyük etkisi. Özellikle Londra’da avukatlardan insan kaynakları çalışanlarına birçok alanda birçok insan Rus fonları ile zenginleşmiş durumda, dolayısıyla da Ruslara karşı yaptırım uygulamak zor hale gelmekte. Fakat asıl tartışma bu paranın politik ayağına dikkat çekilmesi durumunda yaşanacak gibi görünüyor. Bazı tanınmış Ruslar İngiltere’de siyasi partilere mali destek verse de raporda isim geçme olasılığı düşük görünmekte.
RAPORUN HAZIRLANMASI NEDEN UZUN SÜRDÜ?
Siyasi bağışlar ile alaklı konulardan dolayı başbakanlığın geçen sene aralık ayındaki seçimden önce raporu yayınlatmadığı konuşulmakta. Fakat durum bundan daha derin olabilir. Raporun gecikmesi Muhafazakar Parti ile Brexit oylaması döneminde Muhafazakar Kamçı’yı geri çekmekte önemli rol oynayan bağımsız aday Dominic Grieve arasındaki bir güç çekişmesinden dolayı da olabilir.
KAMUOYU RAPORUN NE KADARINI GÖRECEK?
Kamuoyunun raporun ne kadarına erişiminin olacağı da merak konusu. Raporun kamuoyuna sunulurken bazı redaksiyonlardan ve sansürlerden geçeceği rivayet ediliyor. Devler görevlileri için ise gizli bilgileri de içeren bir versiyonu hazırlanacak.
İLGİLİ TED TALK: BREXIT’TE FACEBOOK’UN ROLÜ -Türkçe altyazılı-
